Montessori felsefesine uygun hazırlanmış ortamının en önemli unsuru olan materyaller doğal, estetik, bir veya birden fazla amaca aracı olan, gerçekçi ve ilgi çekicidir. Materyallerin bu özellikleri çocukların öğrenme arzusunu harekete geçirir ve çalışma isteklerini arttırır. Gerçeğe yakın olmaları ve her birinin farklı kazanımlara aracı olmaları onların her birini özel ve eşsiz kılar.
Montessori ortamı kendi içinde birbiri ile sarmal bölümlerden oluşur. Bunlar Günlük Yaşam Bölümü, Duyu Bölümü, Dil Bölümü, Matematik Bölümü ve Kozmik Bölümdür. Ortamdaki her bir materyal çocukların ulaşabileceği yükseklikte, raflarda veya özel stantlarda soldan sağa, somuttan soyuta, kolaydan zora ve basitten karmaşığa doğru düzenlenmiştir.
Her bir materyalin kendisine özgü bir sunum şekli vardır. Materyaller çocuklara rehber tarafından tek tek, belirli sıra ile ve her bir çocuğun yaşına ve duyarlılık dönemine uygun olarak sunulur. Materyal sunulmadan önce materyalin adı söylenir ve çocukla beraber gidilerek raftaki yerinden alınır. Sunum sırasında minimum sözel ifade kullanılır. Sunumlar sırasındaki her bir hareket yavaş ve özenle yapılır. Çocuk, sunumu yapılan materyali istediği zaman ve istediği kadar alıp çalışma özgürlüğüne sahiptir.” Eğitim, birinin aktardığı sözleri dinlemekten ziyade, çocuğun içinde bulunduğu koşulları deneyimlemesiyle ilerleyen, doğal bir süreçtir.” Maria Montessori. Materyalle uzun süre çalışmış olan ve uzmanlaşmış olan çocuk o materyalle yeni fikirler üreterek onunla farklı versiyonlarda çalışabilir.
Çocuklar, sınıf içinde kendilerine daha önce sunulmuş materyaller arasından istediği materyali seçip istediği zaman ve istediği kadar çalışma özgürlüğüne sahiptir.
Kolaydan zora ve basitten karmaşığa prensibinden yola çıkarak, bir materyalde uzmanlaşmış olan çocuğa bir sonraki seviye olan bir üst materyale geçebilir.
Her bir materyal tek bir kavramı öğretir, buna zorluğun izolesi denir; tek bir seferde tek bir kavramın verilmesi. Zorluğun izolesi sayesinde, çocuklar tek bir kavram/özellik üzerine yoğunlaşarak daha kolay öğrenir ve çocuklarda anlam karmaşası olmaz.
Her bir materyalden sınıfta bir tane bulunur. Her çocuk istediği materyali seçme özgürlüğüne sahipken, bir materyalle çalışmak için de arkadaşının çalışmasını bitirmesini beklemek durumundadır. Çalışma bitiminde çocuk materyali raftan alındığı şekli ile yerine koyar. Materyalde eksik olan malzeme var ise bu daha önce gösterilmiş olan raftan/çekmeceden temin edildikten sonra raftaki yerine kaldırılır.
Günlük yaşam becerileri materyalleri; Montessori eğitimiyle çocuğun ilk kez tanıştığı çalışmalardır. Günlük yaşam becerileri materyalleri, çocuk için ev ve okul arasında rahat bir geçiş sağlamaktadır. Bu alandaki materyaller, çocuğun evde her zaman rastladığı araçlardır.
Duyu eğitimi materyalleri; çocuğun duyularını canlandırır ve duyu algısının hassaslaştırarak geliştirir. Beş duyu organımız bizlerin dünyayı algılamamıza ve anlamlandırmamıza katlıda bulunuyor. İnsan beyni hayatının ilk yıllarında ne kadar çeşitli dokulara, görüntülere, tatlara, seslere ve kokulara maruz kalırsa o kadar gelişkin olur ve beyin sinirleri arasında o kadar fazla bağ oluşur.
Matematik materyalleri; Matematik Materyalleri sade ve rahatça anlaşılabilecek şekildedir. Soyut olan bu olguyu tamamen somut hale getirerek okul öncesi dönem çocuğun öğrenmesini mümkün kılar. Çocuk matematiği zor olduğu ön yargısıyla değil, bir çeşit oyun, zevkli bir iş olarak öğrenir.
Dil bilgisi materyalleri; çocuklara doğal bir süreçte yeni kavramlar ve yeni kelimeler öğretir. Sözcük dağarcığını genişletir, dil hakimiyetini güçlendirir. Sözel ifade becerisine katlıda bulunarak sosyal gelişimizi destekler.
Kozmik eğitim materyalleri; dünyanın kendi mükemmel oluşumunu ve detaylarını çocuklara sunar. Çünkü kendi çevresi ile ilişki kurmak çocukta ilgi uyandırır ve ilham verir. Çocuğun evrendeki yerini anlatırken, insanın diğer canlılar gibi ekolojinin bir parçası olduğunu anlatmayı amaçlar. Çocuk önce kendini tanır, daha sonra evrendeki yerini ve daha sonra sistemin diğer parçalarını.
